Sepetim
0
ÖNSÖZ
Yaşamakta olduğumuz yüzyılda turizm, her geçen gün hızla değişen, kendini yenileyen ve tüm dünyada sürekli gelişmekte olan bir olay olarak karşımıza çıkmaktadır. Günümüzde turizmin, ekonomik, politik, çevresel ve sosyal-kültürel olaylar üzerindeki etkileri, küçümsenemeyecek boyutlara ulaşmıştır. Turizm olayının bu denli büyümesi, turistik değerlere sahip olan dünyadaki bütün ülkeleri, turizmin tüm bu olaylar üzerine olan olumlu etkilerini kendi ülkelerinde arttırma çabaları içerisine itmektedir. Turizmin ülke ekonomileri ve diğer alanlardaki olumlu etkilerinin arttırılması, yoğun bilimsel çabaları ve çok sayıda çeşitli faaliyetleri gerektirmektedir. Tüm bu çabaların ve faaliyetlerin başarıya ulaşmasında ise, turizm ile ilgili tüm olayların rasyonel politikalar ve planlar çerçevesinde sürdürülmesinin önemi büyüktür. Bu nedenle, günümüzde turizm politikası ve planlaması, turizm bilimi içerisinde incelenen en önemli disiplinlerden biri olarak kabul edilmektedir.
Turizm politikası ve planlaması, hiç kuşkusuz ki çoğu zaman turizm biliminin diğer alt disiplinleri olan, turizm ekonomisi, turizm işletmeciliği, turizm sosyolojisi ve turizm coğrafyası gibi bir çok diğer konuyla yakından ilgilenmektedir. Tüm bu diğer alt disiplinlerle beraber incelenen bir çok ortak konu bulunmasına rağmen, turizm politikası ve planlaması içerisinde incelenen çok sayıda spesifik konu yer almaktadır. Özellikle, turizm arzı ve talebi ile ilgili yürütülen planlar ve politikalar, turizm işletmeleri arasındaki ilişkiler, turizm sektörü içerisinde çalışan mesleki örgütler, turizm ile ilgili uluslararası ilişkiler, turizmin geliştirilmesi ile ilgili faaliyetlerin organizasyonu ve turizm eğitimi gibi bir çok konu turizm politikası ve planlaması içerisinde incelenen konular arasındadır.
Yukarıda sadece bir kaçı sıralanmakta olan bu derece kapsamlı konuların incelenmesi elbette, sistemli ve disiplinli bir çaba gerektirmektedir. Bu nedenle turizm politikası ve planlaması içerisinde yer alan tüm bu konuların ana konu başlıkları halinde ele alınmasında yarar vardır. Bu noktadan hareketle yola çıkarak, ülkemizde de turizmin geleceğine yön verecek olan turizm eğitimi alan gençlerimize turizm politikası ve planlaması ile ilgili tüm bu konuların aktarılması son derece önem arz etmektedir. Turizm politikası ve planlaması ile ilgili bu bilgiler, gelecekte gerek turizmin özel kesiminde gerekse de kamu kesiminde görev alacak gençlerimize meslek yaşamları boyunca her zaman ihtiyaç duyacakları ve kullanacakları bilgiler olacaktır.
Bu amaçla hazırlanan bu çalışmada da turizm politikası ve planlaması ile ilgili çok sayıda spesifik konu belirli bölüm başlıkları altında sunulmaktadır. Turizm politikası ve planlaması ile ilgili temel kavramların aktarıldığı çalışmanın;
Birinci bölümünde, ilerleyen bölümlerde de sıkça karşılaşılan çeşitli tanımlara yer verilmekte ve turizm politikasının ve planlamasının özelliklerinden söz edilmektedir.
İkinci bölümde turizm politikası ve planlamasının oluşturulması ve yürütülmesi konusu, turizm arzı, turizm talebi ve fiyat politikaları olmak üzere üç ana başlık halinde verilmektedir.
Üçüncü bölümde ülkemizdeki turizm politikası ve planlaması konusu ele alınmakta, ülkemizde turizm örgütlenmesi ve turizm politikası ve planlamasının gelişimi gibi konular ortaya konulmaktadır.
Dördüncü bölümünde, Avrupa Birliği içerisinde yürütülmekte olan turizm politikası ve planlamalarına değinilmekte, uluslararası turizm hareketlerinden bahsedilmekte ve Avrupa Birliği turizm politikaları ülkemiz turizm politikaları ile karşılaştırılmakta ve ülkemizin Avrupa Birliği’ne dahil olması durumunda turizmde yaşanabilecek gelişmelere yer verilmektedir.
Beşinci bölümde, ülkemiz turizminde geleceğe yönelik projeksiyonlara yer verilmiş ve 2000’li yıllarda ülkemizde yürütülebilecek turizm politikaları, çeşitli konu başlıkları halinde ele alınmıştır.
Altıncı bölümde de turizm politikalarında; Sürdürülebilir Turizm, Öğrenen Organizasyonlar, Stratejik Yönetim, Kriz Yönetimi ve Kıyaslama (Banchmarking) gibi modern yönetim yaklaşımları konusuna yer verilmiştir. En son bölümde de Türkiye Turizm 2023 Eylem Planı Ek olarak verilmektedir,.
Ayrıca kitabın ikinci baskısında çalışmalarımıza katkılarından dolayı Yüksek Lisans Öğrencilerimizden; Sultan Nazmiye Kılıç, Elif Gizem Güçlü, Mustafa Özdemir, Ayşe Göksu Özüdoğru ve Gökhan Zorer’e de teşekkür ederiz.
İ Ç İ N D E K İ L E R
Önsöz............................................................................................................................... 3
BİRİNCİ BÖLÜM
TURİZM POLİTİKASI VE PLANLAMASI: KAVRAMSAL BİR ÇERÇEVE
1.1.Turizm Politikası İle İlgili Kavramlar.......................................................................... 14
1.1.1.Ticari ve Ekonomik Bir Aktivite Olarak Turizm................................................. 16
1.1.2.Ekonomik Gelişim Aracı Olarak Turizm............................................................. 17
1.1.2.1.Turizm Talebi........................................................................................... 18
1.1.2.2.Turizm Arzı............................................................................................. 19
1.1.2.3.İstihdam.................................................................................................. 20
1.1.2.4.Gelir......................................................................................................... 20
1.1.2.5.Çarpan Etkisi........................................................................................... 21
1.2.Turizm Örgütü........................................................................................................... 21
1.3.Turizm Sistemi........................................................................................................... 22
1.4.Turizmin Küresel Önemi............................................................................................. 23
1.5.Turizmin Faydaları..................................................................................................... 23
1.6.Turizmin Maliyetleri................................................................................................... 23
2.Turizm Politikası.................................................................................................................. 24
2.1.Turizm Politikasının ve Planlamasının Özellikleri........................................................ 26
2.2.Turizm Politikası ve Planlamasının Amaçları.............................................................. 27
3. Turizm Planlaması.............................................................................................................. 30
3.1.Plan Türleri................................................................................................................ 30
3.1.1.Sosyo Ekonomik Planlar..................................................................................... 31
3.1.2.Üst Düzey Fiziki Planlar................................................................................... 32
3.1.3.Yerel Fiziki Planlar............................................................................................. 33
3.1.4.Özel Amaçlı Planlar.......................................................................................... 34
3.1.5.Tamamlayıcı Planlar......................................................................................... 35
İKİNCİ BÖLÜM
TURİZM POLİTİKASI VE PLANLAMASINI GELİŞTİRMEK VE YÜRÜTMEK
2.1.Turizm Arzı İle İlgili Politika ve Planlamaların Geliştirilmesi ve Yürütülmesi............... 38
2.1.1.Turistik Çekicilikler............................................................................................ 38
2.1.2.Ulaşım Olanakları............................................................................................. 42
2.1.3.Turistik Alt ve Üst Yapı.................................................................................... 43
2.1.4.Turizm İşletmeleri.............................................................................................. 44
2.1.5.Yatırım ve Finansman........................................................................................ 45
2.1.6.İnsan Kaynakları................................................................................................ 46
2.2.Turizm Talebi ile İlgili Politika ve Planlamaların Geliştirilmesi ve Yürütülmesi............. 47
2.2.1.İç Turizm Talebine Yönelik Politika ve Planlar.................................................... 48
2.2.2.Dış Turizm Talebine Yönelik Politika ve Planlar................................................. 49
2.2.3.Turizm Talebinin Tahminlenmesi ve Planlanması............................................... 53
2.3.Fiyat İle İlgili Politika ve Planlamaların Geliştirilmesi ve Yürütülmesi.......................... 54
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRKİYE’DE TURİZM KURUMLARININ ÖRGÜT YAPISI
3.1.Kültür ve Turizm Bakanlığının Tarihçesi..................................................................... 57
3.2.Kültür ve Turizm Bakanlığının Görev ve Amaçları...................................................... 58
3.3.Türkiye’de Turizmin Örgütlenmesi.............................................................................. 59
3.3.1.Bakanlık Teşkilatı............................................................................................... 60
3.3.2.Turizm İşletmeleri.............................................................................................. 73
3.3.3.Mesleki Turizm Örgütleri................................................................................... 77
3.3.3.1.TÜRSAB (Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği).......................................... 77
3.3.3.2.TÜROB (Türkiye Otelciler Birliği)........................................................... 80
3.3.3.3.TYD (Turistik Yatırımcılar Derneği)........................................................ 82
3.3.3.4.TUREB (Türkiye Rehberler Birliği)........................................................... 83
3.3.3.5.TUROFED.............................................................................................. 86
3.3.3.6.TOLEYİS................................................................................................. 86
3.3.3.7.TUGEV................................................................................................... 87
3.3.4.Yerel Yönetimler................................................................................................. 88
3.3.5.Eğitim Kurumları.............................................................................................. 89
3.3.5.1.Türkiye’de Turizm Eğitiminin Genel Yapısı.............................................. 89
3.3.5.2.Türkiye’de Turizm Eğitim Politikaları ve Planlamaları.............................. 92
3.3.5.3.Türkiye’de Turizm Eğitimine İlişkin Sorular............................................. 96
3.4.Türkiye’de Turizm İle İlgili Yönetmelik ve Kanunlar.................................................... 98
3.4.1.1618 Sayılı Seyahat Acenteleri ve Seyahat Acenteleri Birliği Kanunu.................. 98
3.4.2.2634 Turizmi Teşvik Kanunu............................................................................ 98
3.4.3.3621 Sayılı Kıyı Kanunu................................................................................... 99
3.4.4.Kamu Arazisinin Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmelik................. 99
3.4.5.Turizm Yatırım ve İşletmeleri Nitelikleri Yönetmeliği.......................................... 99
3.4.6.Yat Turizmi Yönetmeliği.................................................................................... 100
3.4.7.Turizm İle İlgili Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı 100
3.5.Türkiye’de Turizm Politikasının Gelişimi..................................................................... 102
3.5.1.Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963-1967)................................................... 106
3.5.2.İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1968-1972).................................................... 106
3.5.3.Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1973-1977)................................................. 107
3.5.4.Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1979-1983)............................................. 108
3.5.5.Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1985-1989).................................................. 109
3.5.6.Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı (1990-1994).................................................. 110
3.5.7.Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1996-2000).................................................. 111
3.5.8.Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2000-2005)................................................ 112
3.5.9. Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı (2007-2013).......................................... 114
3.5.10.Onuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı (2014-2018).............................................. 115
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TÜRKİYE’DE TURİZM POLİTİKALARININ AVRUPA BİRLİĞİ TURİZM POLİTİKALARI İLE KARŞILAŞTIRILMASI
4.1.Turizmin Uluslararası ve Politik İlişkilerdeki Yeri......................................................... 119
4.1.1.Turizm İle İlişkili Uluslararası Anlaşmalar......................................................... 119
4.1.2.Turizm İle İlişkili Uluslararası Örgütler............................................................. 120
4.1.3.Uluslararası Turizmi Etkileyen Faktörler............................................................ 121
4.1.4.Turizm ve Dış Politika....................................................................................... 122
4.1.4.1.Bir Barış Aracı Olarak Turizm.................................................................. 122
4.2.Avrupa Birliği ve Avrupa Turizm Politikası................................................................ 125
4.2.1.Avrupa Birliği................................................................................................... 125
4.2.2.Avrupa Birliği İçin Turizmin Önemi................................................................. 126
4.2.3.Topluluk Hedeflerine Katkı Olarak Turizm......................................................... 126
4.2.3.1.Tek Pazar Hedefinin Gerçekleşmesi............................................................ 127
4.2.3.2.Ekonomik ve Parasal Birlik: Euro’ya Geçiş................................................ 127
4.2.4.Ulaşım Politikası............................................................................................... 128
4.2.5.Kültürel ve Mimari Miras................................................................................... 130
4.2.6.Tarım Politikası................................................................................................. 131
4.2.7.Çevrenin Korunması ve Turizm.......................................................................... 132
4.2.8.Türeticinin Korunması ve Turistlerin Hakları..................................................... 134
4.2.9.Dış İlişkiler ve Kalkınma Politikası..................................................................... 137
4.2.10.Serbest Dolaşım Politikası................................................................................ 137
4.2.11.Rekabet Politikası............................................................................................. 138
4.2.12.Araştırma ve Geliştirme................................................................................... 139
4.2.13.İşçi Hareketliliği.............................................................................................. 139
4.2.14.Turizm Sektöründe Mesleki Güvenlik ve Sağlık................................................. 139
4.2.15.Turizm Sektörünün Çağdaşlaştırılması............................................................. 140
4.3.Avrupa Birliği Turizm Politikasının Türk Turizm Politikası İle Kıyaslanması............... 140
4.3.1.Avrupa Birliği’ne Tam Üyeliğin Türk Turizmi Üzerindeki Etkileri..................... 143
4.3.2.Türkiye Turizminin AB Turizmi İle Uyumlaştırılmasında İzlenecek Yol.............. 145
BEŞİNCİ BÖLÜM
2000’Lİ YILLARDA TÜRK TURİZMİNDE İZLENEBİLECEK POLİTİKA VE STRATEJİLER
5.1.Entegrasyona Yönelik Politika ve Stratejiler................................................................. 148
5.2.Fiyat Konusuna Yönelik Politika ve Stratejiler.............................................................. 151
5.3.Turizmin Çeşitlendirilmesine Yönelik Politika ve Stratejiler........................................... 158
5.4.Yatırım ve Finansmana Yönelik Politika ve Stratejiler................................................... 167
5.5. Tanıtıma Yönelik Politika ve Stratejiler....................................................................... 168
5.5.1.Ülkemizin Yurtdışında Tanıtımı........................................................................ 170
5.6.Turizm Eğitimine Yönelik Politika ve Stratejiler........................................................... 171
5.7.Türk Turizminin Güçlü ve Zayıf Yönleri İle Fırsatlar ve Tehditler (SWOT) Analizi)..... 176
5.8.Türkiye’de Turizmin Hukuksal Sorunları..................................................................... 179
5.8.1.Turizm Yatırımcılarının ve İşletmecilerinin Hukuksal Sorunları.......................... 179
5.8.1.1.2634 Sayılı Turizmi Teşvik Kanunu’na Yönelik Mevzuat Düzenlemesine İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri 179
5.8.1.2.Yetki Karmaşasına İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri.............................. 185
5.8.1.3.Diğer Mevzuatlara İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri............................. 186
5.8.2.Seyahat Acentelerinin Hukuksal Sorunları.......................................................... 189
5.8.2.1.1618 Sayılı Kanunda Güncelleme ve Düzenleme İle İlgili Sorunlar ve Çözüm Önerileri 189
5.8.2.2.Yeni Mevzuat İhtiyacı Olan Alanlar İle İlgili Sorunlar ve Çözüm Önerileri 193
5.8.2.3.Seyahat Acenteciliğine Yönelik Standartlar ve Kalite Yeterliliği İle İlgili Sorunlar ve Çözüm Önerileri 196
5.8.2.4.Birden Fazla Bakanlığın Görev Alanına Giren Hizmetler İle İlgili Sorunlar ve Çözüm Önerileri 198
5.8.3.Turist Rehberlerinin Hukuksal Sorunları............................................................. 200
5.8.3.1.Eğitim İle İlgili Sorunlar ve Çözüm Önerileri............................................ 200
5.8.3.2.Ücretler ve Mali Sorunlar İle İlgili Sorunlar ve Çözüm Önerileri................ 201
5.8.3.3.Mevzuat ve Özlük Hakları İle İlgili Sorunlar ve Çözüm Önerileri.............. 202
5.8.4.İnsan Kaynaklarının Hukuksal Sorunları............................................................ 204
5.8.4.1.Çalışma Koşulları İle İlgili Sorunlar ve Çözüm Önerileri............................ 204
5.8.4.2.Eğitim İle İlgili Sorunlar ve Çözüm Önerileri............................................ 205
5.8.4.3.İstihdam İle İlgili Sorunlar ve Çözüm Önerileri......................................... 207
5.8.4.4.Yönetsel Sorunlar ve Çözüm Önerileri....................................................... 208
5.8.5.Tüketici Hakları Hukuksal Sorunları.................................................................. 209
5.8.5.1.Mevzuat Eksikliği ile İlgili Sorunlar ve Çözüm Önerileri............................ 209
5.8.5.2.Şikayetlerin Zamanında Çözümü ile İlgili Hukuksal Sorunlar ve Çözüm Önerileri 211
5.8.5.3.Ayıplı Hizmet İle İlgili Sorunlar ve Çözüm Önerileri................................. 212
5.8.5.4.Aldatıcı, Yanıltıcı Reklam ve Diğer Konular İle İlgili Hukuksal Sorunlar ve Çözüm Önerileri 213
5.8.6.Çevrenin Hukuksal Sorunları.............................................................................. 214
5.8.6.1.Koruma Yetersizliğinden Kaynaklanan Çevresel Sorunlar ve Çözüm Önerileri 214
5.8.6.2.Yapılandırmadan Kaynaklı ve Denetim İle İlgili Sorunlar ve Çözüm Önerileri 217
5.8.7.Deniz Turizminin Hukuksal Sorunları................................................................ 219
5.8.7.1.Mali Sorunlar........................................................................................... 219
5.8.7.2.Mevzuat Fazlalığı ve Çok Başlılık.............................................................. 221
5.8.7.3.Çevre Sorunları......................................................................................... 223
5.8.7.4.Denizde Can Güvenliği............................................................................. 224
5.8.7.5.Kruvaziyer Liman Eksikliği ve Kapasite Azlığı.......................................... 224
5.8.7.6.Tanıtım.................................................................................................... 225
ALTINCI BÖLÜM
TURİZM POLİTİKALARINDA MODERN YÖNETİM YAKLAŞIMLARI
6.1.Sürdürülebilir Turizm................................................................................................. 227
6.1.1.Turizm Politikalarında Sürdürülebilirlik İle İlgili Sorunlar.................................. 228
6.1.1.1.Turizmde Güvenlik................................................................................... 229
6.1.1.2.Turizm Pazarında Öne Çıkan Ülkeler........................................................ 230
6.1.1.3.Sürdürülebilir Turizm Yönetimi................................................................ 230
6.1.1.4.Elektronik Ticaret..................................................................................... 231
6.1.1.5.Değişen Tüketici Talepleri......................................................................... 231
6.1.1.6.Turizm ve Salgın Hastalıklar.................................................................... 231
6.1.1.7.Turizm ve Doğal Afetler........................................................................... 232
6.1.2.Türkiye’de Sürdürülebilir Turizm Politikaları..................................................... 232
6.1.2.1.Çevre Politikaları...................................................................................... 233
6.1.2.2.2023 Türkiye Turizm Stratejisi................................................................. 237
6.2.Öğrenen Organizasyonlar Yönetimi............................................................................. 239
6.2.1.Öğrenen Organizasyonlar.................................................................................. 239
6.2.2.Turizm İşletmelerinde Öğrenen Organizasyon Yönetimi..................................... 241
6.2.3.Öğrenen Organizasyonları Etkileyen Faktörler.................................................... 242
6.2.4.Öğrenen Organizasyonun Gelişim Süreci........................................................... 243
6.2.5.Öğrenen Organizasyonların Temel Taşları.......................................................... 245
6.2.6.Öğrenen Organizasyondaki Beş Disiplin............................................................ 246
6.3.Stratejik Yönetim Yaklaşımı......................................................................................... 248
6.3.1.Stratejik Yönetimin Tanımı................................................................................ 250
6.3.2.Stratejik Yönetimin Tarihçesi............................................................................. 253
6.3.3.Stratejik Yönetimin Özellikleri............................................................................ &n
Ürüne ait yorum bulunmamaktadır.
Sevgili okur,
Toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldırmak sadece kadınların görevi değildir. Toplumda cinsiyetler arası eşitliğin sağlanması her bireyin ödevidir. Ben de bir bilim insanı olarak ne yapabilirim sorusunun cevabını uzunca süre aradım. Yaptığım meslek ve çalışma alanımdaki sorunları tespit etmenin ödevimi yerine getirmenin en iyi yolu olduğunu düşündüm. Bunu yaparken de kadınlar hakkında erkeklerin daha çok ahkam kestiği mecliste, gazetelerde, televizyon ve radyolarda, üniversitelerde, sokaklarda yapıldığının aksine sadece ve sadece kadınların sorunları özgürce dile getirecekleri bir ortak alanı yaratmak istedim.
Araştırmanın iki temel çatı üzerine kurulduğu söylenebilir. Bunlardan ilki, turizmi; biyolojide yüzyıllardır kullanılan ve bilimselliği kanıtlanmış taksonomi vasıtasıyla turizmi kapsayan-kapsanan ekseninde sınıflandırmak; ikincisi ise yukarıda bahsedilen kavram açımlaması ile bir türün anlamsal ayrıştırmasını yapıp oluşturulan “Hiyerarşik Turizm Taksonomisi” (HTT) modelindeki yerini belirmektir. Bu doğrultuda literatür taraması yapılmış, mevcut tanımlar epistemolojik olarak incelenmiş, turizm teorisinde çalışmaları bulunan akademisyenlerden birincil veri toplanmış, bu veriler nitel yönden analizlere tabi tutulmuş ve çalışma çıktısı olarak da Ek 1’de verilen özgün turizm sınıflandırma modeli (HTT Modeli) oluşturulmuştur.
Hipotenüs® Yeni Nesil E-Ticaret Sistemleri ile Hazırlanmıştır.
