Folklor (Halk Bilim), Sosyal Ahlak, Sosyal Antropoloji, Sosyal Ekonomi, Sosyal Felsefe, Sosyal Filoloji, Sosyal Gerontoloji, Sosyal Güvenlik, Sosyal Hizmetler, Sosyal Hukuk, Sosyal Pedagoji, Sosyal Politika, Sosyal Psikoloji, Sosyal Tarih, Sosyoloji, Sosyal İlahiyat.
İnsan, Toplum ve Davranış Bilimlerine ait şimdiye kadar bu boyutta kaleme alınmamış Sosyal Bilimler Terimleri Ansiklopedisi'nde 7.700 üzerinde kavram ve terim yer almaktadır. Sosyal nitelikli değişik bilim dallarına ait özel ve ortak kavram ve terimler, multi-disipliner bir anlayışla hem tanımlanmışlar, hem de geniş bir yelpazede açıklanmışlardır. Her bir terim, İngilizce, Almanca ve imkan dahilinde Osmanlıca karşılıklarıyla tanıtılmıştır. Son kısımda yer alan İngilizce - Türkçe ve Almanca - Türkçe Dizin, Ansiklopediden istifade imkanlarını artırmaktadır. Ansiklopedik sosyal Bilimler Terimleri Sözlüğü'nün, sosyal alana ilgi duyan herkes için faydalı bir başvuru kitabı olması dileği ile...
Kelimelerin kavramsal anlatımı olarak terimler, genelde bir bilim ve meslek dalına ait bir konuya açıklık getirmek maksadıyla kullanılmaktadır. Sosyal terimler ise, tarihi bir süreç içerisinde gerek toplumsal, gerekse bireysel hayatımızla ilgili olarak hemen hemen bütün konuları aydınlatmak için önemli bir izah ve değerlendirme vasıtasıdır. Terminolojik olarak karmaşık kavramlar içerisinde sosyal terimler, bir anlamda sosyal bilgiler demektir. İnsan ne kadar çok sosyal nitelikli terimleri ve içerdiği manaları bilir ve anlarsa, sosyal bilimlere ait meseleleri de o kadar kolay çözebilecektir. Aslında insan ve toplumla ilgili terimler, sosyal bilimlerin ortak malıdır. Sosyal olgulara ve hadiselere, farklı bir pencereden ve hatta ayrı bir dünya görüşünden baktığımızdan dolayı birçok sosyal içerikli kavrama yüklediğimiz mana da çoğu zaman farklı olabilmektedir. Bu yönüyle kendi içinde dinamik ve esnek bir yapı sergileyen bütün sosyal terimler, şahsi, toplumsal, kültürel, tarihi, milli ve manevi bir misyon ve muhteva taşımaktadır. Bu da aslında bir toplumun sosyo-kültürel zenginliğini ve toplumsal gelişmişliğini gösteren bir olgudur.(Girişten...)
İNSAN VE TOPLUM BİLİMLERİ TERİMLERİ ANSİKLOPEDİK SOSYAL BİLİMLER SÖZLÜĞÜ
DR. ALİ SEYYAR
Kelimelerin kavramsal anlatımı olarak terimler, genelde bir bilim veya meslek dalına ait bir konuya açıklık getirmek maksadıyla kullanılmaktadır. Sosyal terimler ise, tarihi bir süreç içinde gerek toplumsal, gerekse bireysel hayatımızla ilgili olarak hemen hemen bütün konuları aydınlatmak için önemli biz izah ve değerlendirme vasıtasıdır. Terminolojik olarak karmaşık kavramlar içerse de sosyal nitelikli terimleri ve içerdiği manaları bilir ve anlarsa, sosyal bilimlere ait meseleleri de o kadar kolay çözülecektir.
Aslında insan ve toplumla ilgili terimler, sosyal bilimlerin ortak malıdır. Sosyal olgulara ve hadiselere, farklı bir pencereden ve hatta ayrı bir dünya görüşünden baktığımızdan dolayı birçok sosyal içerikli kavrama yüklediğimiz manada çoğu zaman farklı olabilmektedir. Bu yönüyle kendi içinde dinamik ve esnek bir yapı sergileyen bütün sosyal terimler, şahsi, toplumsal, kültürel, tarihi, milli ve manevi bir misyon ve muhteva taşımaktadır. Bu da aslında bir toplumun sosyo-kültürel zenginliğini ve toplumsal gelişimini gösteren bir olgudur.
Diğer taraftan gerek sosyal bilimleri, gerekse bu bilimlere ait sosyal kavramları belirli sınırlar içinde tutmak, sanıldığı kadar kolay değildir. Sorun, sosyal bilimlere hangi bilim dallarının girdiği ile başlamaktadır. Bazı bilim dalları, örneğin ( sosyal) psikoloji, birey odaklı düşünüldüğü için, sosyal (toplumsal) bilimlerin dışında tutulmaktadır. Biz bu çalışmamızda sosyal bilimleri, hem toplum, hem de insan bilimleri şeklinde algıladığımız için, bireysel ve toplumsal nitelikli bütün kavramları multidisipliner çerçevede bir araya getirmeye gayret gösterdik. Sosyal bilimlere ait olmadığı düşünülen farklı türde bir bilim dalının dahi sosyal (insani, toplumsal, davranışsal) bir yönü olduğunu düşünürsek, her bilim dalından sosyal bilimlerin ilgisini çekebilecek kavramlar bulmak mümkündür.
Bunun yanında yakın geçmişimizde teknolojik, hukuki, siyasi ve sosyo-kültürel alanlardaki gelişmeler, sosyal bilimlerin kapsam ve konularına daha önceki dönemlere göre çok daha farklı boyutlar kazandırmıştır. Bundan dolayı sosyal bilimlerde çalışma sahaları ve araştırma alanları olarak yeni disiplinler ortaya çıkmıştır. Bunun doğal bir sonucu olarak sosyal bilimleri bugün geniş anlamda ele almak ve değerlendirmek gerekir. Nitekim modern sosyal bilimler, sadece sosyal sistemlerin ve kurumların sosyal ağlarını veya sosyal grupların ve toplumların iletişim yapısını ve işlevlerini değil, insanlar arası sosyal ilişkilerin etkileşim ve davranış boyutunu ve fertlerin sosyo-ekonomik sorunlarını da ele almakta ve çözüm odaklı sosyal politikalar üretmektedir. Bütüncül bir sosyal düşünce boyutunu yakalayabilmek ve toplumsal sorunlara akıllı çözüm stratejileri geliştirebilmek, aslında toplumların yanında insanların davranışların ve bu davranışları oluşturan etkenleri de (değerler, inançlar, istekler, ihtiyaçlar, alışkanlıklar, eğitim, din, aile vs.) bilmek ve değerlendirmek gereklidir. Bunun için sosyal bilimler kapsamına giren veya sosyal bir yönü olan bütün bilim dallarının kavramlarını bilmekte fayda vardır.
Sosyal bilimler içinde yer alan bilim dalları, bazen değişik araştırma yöntemleri kullansalar da ve farklı maksatlar gütseler dahi, hemen hepsi aynı sosyal alanlara ve konulara ağırlık vermektedir. Dolayısıyla, bilimler arası bir diyalogun oluşması ve geliştirilmesi bundan ötürü de kaçınılmazdır. Sosyal kavram ve terimlerin birçoğu çok boyutlu olmaları hasebiyle kavramlara dönük sosyal araştırmalar da bilimsel olarak ancak interdisipliner bir alanda açıklanabilir. Eğer sosyal bilimlerde bütünlüğü yakalamak ve sosyal sorunlara kalıcı ve etkili çözümler üretmek istiyorsak sosyolojiyi sosyal psikolojiden, sosyal hizmetleri sosyal politikadan, sosyal antropolojiyi sosyolojiden ve sosyolojiyi de sosyal politikadan ayrı tutamayız. Sosyal bilimlere yönelik araştırmalar, ampirik realite ile çözüm odaklı sosyal politikalar arasında bir ilişki kurulabilirse bir ablam ifade eder. Böyle bir ilişkinin kurulamaması halinde sosyal süreçlerin, değişmelerin ve müdahale biçimlerinin gerekliliği ve biçimi hakkında da açıklayıcı bir bilgiye kavuşmak mümkün değildir.
Şunu da ifade etmeliyiz ki, sosyal içerikli terimlerin manaları, her zaman mutlak olmadığı gibi, bazen tanımlamalarını yapabilmek de o kadar kolay olmamaktadır. Özellikle kapsamı aşırı geniş ve çok boyutlu kavramların tanımlamaları birkaç cümle içinde yapabilmek daha da güçtür. Kelimelerin ve kavramların gerçek anlamlarını idrak edebilmek için, bunların semantik değişimleri, etimolojik anlamları, tarihi oluşum ve süreci içindeki değişim safhaları, bugün vardıkları sonuçları, kavramın kendi bütünlüğü ve kavramlar arasındaki münasebetlerin bütünlüğünü de bilmek gerekir. Pratik düşünce ufkumuzu geliştirebilmemizde, aslında buna bağlıdır.
İnsan, Toplum ve Davranış Bilimlerine ait şimdiye kadar bu boyutta kaleme alınmamış Sosyal Bilimler Terimleri Ansiklopedisi’nde 7.700 üzerinde kavram ve terim yer almaktadır. Sosyal nitelikli değişik bilim dallarına ait özel ve ortak kavram ve terimler, multi-disipliner bir anlayışla hem tanımlanmışlar, hem de geniş bir yelpazede açıklanmışlardır. Her bir terim, İngilizce, Almanca ve imkân dâhilinde Osmanlıca karşılıklarıyla tanıtılmıştır. Son kısımda yer alan İngilizce-Türkçe ve Almanca-Türkçe Dizin, Ansiklopediden istifade imkânlarını artırmaktadır. Ansiklopedik Sosyal Bilimler Terimleri Sözlüğü’nün, sosyal alana ilgi duyan herkes için faydalı bir başvuru kitabı olması dileği ile.
ANSİKLOPEDİK SÖZLÜK HAKKINDA BAZI BİLGİLER
7.700 civarında kelime ve terimden ibaret olan bu sözlük, sosyal bilimler alanında araştırma yapmak isteyen veya sosyal konulara meraklı olanlar için, bir kaynak eser ve başucu kitabı vazifesini görmektedir. Sözlükten kolayca istifade edebilmek için, aşağıdaki bilgilerin bilinmesinde fayda vardır.
1. Terimlerin Sıralanması alfabetiktir. Ancak, terimlerin alfabetik sırası, bilgisayar programının işleyişine göre, ilk kelimenin harfinden itibaren birbirini takip eden harfler esası üzerine kurulmuştur. Terimler, gerek yalın hallerinde, gerekse ek almış durumlarda, bu kaideye uymaktadır. Bundan dolayıdır ki, örn. ‘’Ücret’’, yalın haliyle ‘’Ücret Politikası’’ veya ‘’Ücret Teorileri’’ terimlerinden önce gelmeleri gerektiği halde, bu kaideye göre ekli terimden sonra yer almaktadır.
2. Eş anlamlı terimler, alfabetik sıraya göre aldığı yerden ana terime atıfta bulunulmaktadır. Örn. Toplum Bilimi: (Bkz. Sosyoloji). Ana terime eş anlamlı olan diğer terimler, ana terimden hemen sonra parantez içinde ve siyah puntolar halinde verilmektedir. Örn. Sosyoloji (Toplum Bilimi).
3. Ana terimlerin İngilizce ve Almanca’daki yerleşik karşılıkları, köşeli parantez içinde verilmektedir. Örn. Sosyoloji (Toplum Bilimi) : [Sociology // Soziologie].
4.Terimlerin açıklamaları içinde kullanılan italik olarak yazılan kelime ve kavramlar, sözlük içinde alfabetik olarak yer alan terimlerdir.
Hipotenüs® Yeni Nesil E-Ticaret Sistemleri ile Hazırlanmıştır.
